Plattdeutsche Sprichwörter
Lippe
- Kleoke Köppe hät meist kahle Röcke.
- Dür Frogen wert man wüis, dür't Oller wert man grüis.
- Wenn't den Rüen up'n Kopp regent, dann regent'n ok up'n Steert.
- Wer nich äolt wern well, mot sik jung uphangen.
- Wer sik unner de Kluiggen menget, wert van'n Schwüinen freten.
- Man suiht wal eunen gohn, weut öwwer nich, wat heu getten hät.
- Ehrenamt giwt Ehre vör den Luien, öwwer'n Lock in'n Buil.
- Euger verderbet nennen Pankeoken.
- Büisteor un Rüe mott süin Bräot met'n Miule verdeunen.
- Et es nen Pott seo scheuf, et paßt er'n Stülpe up.
- Sieben Wüiwer könnt nen Luit kleoke maken.
- Wenn sik tweu Spitzbeoben strüit't, dann krigt de ehrlike Mann süin Peerd wedder.
- Jeude duister Wolke regent nich.
- Unrecht Geot kümmt nich an'n drütten Erben.
- Van'n Fickel wert en Schwüin.
- Wat man dür'n biten Arbeuget häbben kann, es nenne Verschwendung.
- Äole Bäume sall man nich meier ümmeplanten.
- Jeude Modder prohlt ehre Boddern, ok wenn er Hoor inne sind.
- Büin Kotenspiel sitt de Duibel unner'n Diske.
- Wat de Biur nich kinnt, dat frett'e nich.
- Man sall der fetten Sugen den Ees nich schmeern.
- Eun fiuler Appel kann olle gesunden verderben.
- Van boben dal suiht ollens anners iut os van unnerup.
- De Hahn de teo freoh kraigget, wert meist va'n Vosse halt.
- Wer d'er nich es, den wert de Bort nich wasken.
- Wenn diu in'n Säot springest, spring ek er näo lange nich achteran.
- Eun äolt Schwüin kinnt Äckern.
- Dreck un Schulden huipt sik.
- Wenn iut'n Pißpott en Brotpott wert, stinkt heu doch näo.
- Tigen'n Backoben es schlecht jahnen un tigen'n Foier Meß schlecht stinken.
- Dür de Kaffeemühle kann man den grötsten Biuernhof dreiggen.
- Wo viel Fickel sind, wert de Drank dünne.
- Lieger Sack steuht nich an'er Wand in de Höchte.
- Wer't Peerd süiht, briukt de Krippe nich büiküicken.
- Höpedäot liebet lange. Spotthius kann brennen.
- Wer gern danzt, den es lichte flottgepfiffen.
- Wo hobbet wert, fallt Späuhne.
- Bergup sall man nich donne schriuben.
- Wenn de Kadde miuset, miaut se nich.
- Geduld un Hafergrütte sind bui vielen Dingen nütte.
- Wenn man van'n Wulfe kürt, steuht heu meist achter'n Hagen.
- Wenn man van'n Düibel kürt, kickt heu meist öwwer de Hekedür.
- Plückeschulden sitt't unbüiqueimer, os en Ees vuller Pinnschweern.
- Riuhregen un Pluckeschulden teuht an'n Piek.
- Wen de Keoh heuert, mott se ok an de Häuern packen.
- Van'n Kerktäoern kann'n wüit küicken.
- Wenn't Küind en Vaddern hät, well't jeuder gern iut der Däupenge häolen.
- De Keoh, de sik an'n ärgsten üm't Kalf hät, vergett't an'n eursten.
- Wat de Siegens wüit herhalt, schmickt geot.
- Wo'n Heot Meode es, gelt nenne Müssen.
- In'er Käopschaft heurt de Fründschaft up.
- Wer töwt, kann Lemge krüigen un Broke näo doteo.
- Wer vör Micheule iuttuiht, briukt noh Micheule nenne Huier büitahlen.
- Je meier man ne Kadden striept, desto höchter bürt se'n Steert.
- Wenn Godd en Narren häbben well, dann lött heu'n äolen Manne de Frubben afsterben.
- Wer late fruigget, mott dür de Brillen weigen.
- Wer sik nich satt eten kann, kann sik ok nich satt licken.
- Wer de Nesen häoge drägt, mott äok met Schniufdeoke häoge.
- Dornoh de Mann es, wert de Wost makt.
- Wer't in'er Hölle gewohnt es, ment et wör d'er jeuden Dag Sunndag inne.
- Wer in'er Hölle sitt, mott teo'n Duibel Onkel seuggen.
- In'er Frömde es geot wanken, öwwer vermuckt schlecht kranken.
- Biuern un Ossen draf man nich an'n Buik packen, dann schlót se.
- Et kümmt anners, os büi der seulgen Frubben; dösse krigt Kinner.
- Wer ne Sake bet an'n Tiun brocht hät, mot s'er ok öwwer bürn.
- Räoe Hoor un Ellernhüchte giebet selten geoe Früchte.
- "Gern", segt de Biuer, wenn heu mott.
- Et es euher wat teo aftoiben os teo aufläopen.
- Wenn Fuier un Sträoh teohäope kümmt, dann brennt et.
- Wo eunen de leube Godd büi suiht, dobüt lött heu eunen.
- Dat kloikste Heohn legt mol in de Neddeln.
- Büi'n Tiune stigt man jümmer öwwer de süigste Stelle.
- Better'n lütke Mühle, de geuht, os en gräote, de steuht.
- Wenn ne äole Schuiern brennt, helpt nen Sprützen.
- Wat schriwt, dat kliwt.
- Wer schriwt, de bliwt.
- Wer öwwer'n Rüen kümmt, kümmt ok näo öwwern Steert.
- 'n Fuierbrand hät olle Männer büi sik; wenn heu nich brennt, dann gluhmt heu doch.
- Wenn de Rüe krank es, krigt heu lichte Fläuhe.
- Lütk Veuh makt äok Meß.
- De Diubel makt jümmer up'n grötsten Häop.
- Wat dat eugen Veuh frett, doröwwer draf man sik nich ärgern.
- Better in't Lüif, osse up't Lüif.
- Knedderwagens häolt lange.
- Wat schnien is, mot neigget wern.
- Wer jümmer lüike Wege geuht, den schleut nenn inzig Quick in't Äoge.
- Man draf nich olle Leuer singen, man mott äok wecke floiten.
- Brand giwt liege Hand.
- Korte Nesen sind licht teo schnuiten.
- Better'n Lius in'n Pott, os gar nen Fett.
- Wenn de Boddern olle es, heuert't Schmeern up.
- Geot Schwüin frett ollens.
- Wer sik teo'n Rüen mellt, de mott wieten, dat heu Knoken büiten kann.
- Wenn de Mästeschwüine 'n Emmer vull krüiget, dann krüiget de annern äok en biten, dat se stille sind.
- Wer Geld häbben well, kümmt jümmer vör de verkehrte Dür.
- "Dat es en anner Käuern", see de Möller, os heu up'n Miuseköddel beit.
- Wer dat Miul upritt, kann't ok jeuder Tüit wedder teomaken.
- Wer dat Miul teo wüit upritt, hänget sik de Kinnla'n iut.
- "Irrn es minslick", see de Hahn, os heu'n Arnt trat.
- Bäole wohnt dat Glück unner, bäole boben in'n Dörpe.
- Je euher doran, je euher dovan.
- Wer nich verehrt, wert nich büigehrt.
- Weuke Hönner hät weuke Eese.
- Better eunmal geot liebet, os euwig schlecht.
- Wer fruiggen well, hät sieben Huite vör'n Äogen.
- Den eunen süin Däot es en annern süin Bräot.
- Wer'n Rüen schmüiten well, findt licht en Steun.
- Freoh Hingst, freoh Wallach.
- Wat'n fruigget, makt nenne Schwielen.
- 'n vergnoigt Harte es better os en Zentner Katuffeln.
- Wenn de Biuer Käoern verköft, sitt heu secker up'n lesten Pucken.
- Et es de Keoh vergetten, dat se'n Kalf wesen es.
- Spinnen bringt lütken Gewinn, Hänne in'n Schäot gar nen Bräot.
- Wer vör Mittsommer nich dögt, dögt äok no Mittsommer nich.
- Wo wat es, wat ritt.
- Wer olleine ritt, meunt jümmer, süin Peerd ginge schwanke.
- "Olle Bade helpt", see de Muigge un tülke in'n Rhüin.
- Teo'r Vörsicht bindt man'n däoen Rüen an.
- Jeuder mott wieten, dür welke Dür heu kumen es.
- Wat nütt't et mui, wenn'k no müinen Däoe Könk van Preußen wern kann.
- Wer in'n vöriut küicken könne, könne sik ollhand düht in de Richte gohn.
- De Rüe, de müi an'n Obend bitt, mott müi an'n Morn wier licken.
- Et suiht viel iut, wat de Rüe in'n Miule dregt, un kickt man teo, sind't Knocken.
- De Hase hüppt jümmer wedder noh süinen äolen Neste.
- Wenn't up de Grötte ankeume, könne wol'n Keoh 'n Hasen fangen.
- Twisken jeuder Tucht es meist euner, de'n bieten vörbüi geuht.
- Nen Bleot es seo dünne, et rinnt.
- Wer haspelt, kann nich spinnen.
- Wo de Vörsteuer wohnt, kümmt de Kommunalweg hen.
- Wer noh'n güllen Wagen ringet, krigt er ollhand 'n Lünz (Nagel vom Rade) van.
- Andreuwes-Misse (Andreas-Messe) kümmt de Winter gewisse.
- Up'n dühten Winter kümmt ok en dühten Sommer.
- Wert de Kerkluie natt, giw't de ganze Wieken watt.
- Früidag hät süin eugen Wedder, Sunnobend büistellt de Wieken, Mondag wert nich wiekenäolt.
- Obendräot geot Wedder bäot.
- Mornräot: Bieke fläot.
- Schint de Sunne an de Pölle, dann regent an de Hüchte.
- Wenn de Sunne teo freoh lacht, dann mott se an'n Middage grüinen.
- De Sunne schint nen Bräot iut'n Schappe.
- Wenn de Paderbörner blänkert, giw't Regen.
- Wat de März nich well, nimmt de April.
- Weuten sall man nich vö Mitte Meuge ümmemaken, un wenn man'n ok met ner Lüchten up'n Feile soiken mott.
- In der Wormwieken (letzte Woche des Aprils) sall man nenn Gemoise planten.
- Breokmarkt (Oktober) mott't Gemoise iut'n Gorn.
- Wert de Berge bunt, mott de Hafer in'n Grund.
- De Robben mott niegen Dowwe häben.
- An geot Käorn mott man'n Rad richten künen.
- Robben, den man van tweu Halben maiggen kann, gühlt nich.
- De Robben, de nich reiggert, gühlt nich.
- Bäohnen witt Hebenscheer (trübes Wetter) häbben.
- Wilboßen (Markt am 19. September) wert de Fleugen rüip.
- Makt man eune Fleugen däot, goht hunnert met teo'r Lüike.
- Bartholomeu mott de Hafer in't Kneu.
- De Wallnottbäom mot schlagen wern, süß dregt heu nich.
Quelle:
Plattdeutsche in Lippe gang und gebe Redensarten, Redewendungen, Sprichwörter usw. / gesammelt von Korl Biegemann. - Detmold : Meyersche Hofbuchhandlung, 1919 - S. 42 ff.
Zurück